مایکروسافت به‌تازگی از یک سیستم هوش مصنوعی پیشرفته با نام «ارکستراتور تشخیصی هوش مصنوعی مایکروسافت» (MAI-DxO) پرده‌برداری کرده است که در تشخیص‌های پزشکی پیچیده، عملکردی به‌مراتب بهتر از پزشکان متخصص انسانی از خود نشان می‌دهد. این شرکت، دستاورد جدید خود را گامی بلند در «مسیر رسیدن به ابرهوشمندی پزشکی» توصیف کرده و موجی از امید و البته نگرانی را در جامعه پزشکی و فناوری برانگیخته است.
به گزارش گاردین، این سیستم که توسط واحد هوش مصنوعی مایکروسافت به رهبری مصطفی سلیمان، کارآفرین برجسته بریتانیایی، توسعه یافته است، عملکرد یک هیئت از پزشکان متخصص را در مواجهه با پرونده‌های «پیچیده و چالش‌برانگیز از نظر تشخیصی» شبیه‌سازی می‌کند. نتایج اولیه این پژوهش که قرار است برای داوری علمی نیز ارسال شود، شگفت‌انگیز است.
عملکردی خیره‌کننده در برابر پزشکان باتجربه
برای سنجش توانایی MAI-DxO، مایکروسافت از ۳۰۴ مطالعه موردی پیچیده که در «نشریه پزشکی نیوانگلند» (NEJM) منتشر شده بود، استفاده کرد. این مقالات به‌دلیل داشتن موارد نادر و دشوار که اغلب نیازمند مشورت چندین متخصص هستند، شهرت دارند.
سیستم MAI-DxO، هنگامی که با مدل پیشرفته o3 شرکت OpenAI همراه شد، موفق شد ۸۵.۵ درصد از این پرونده‌های پیچیده را به‌درستی تشخیص دهد. در مقابل، زمانی که همین چالش‌ها در اختیار گروهی متشکل از ۲۱ پزشک باتجربه از آمریکا و بریتانیا قرار گرفت (که البته در شرایط آزمایشی به همکاران، منابع علمی یا اینترنت دسترسی نداشتند)، نرخ موفقیت آن‌ها تنها ۲۰ درصد بود. این مقایسه نشان می‌دهد که هوش مصنوعی مایکروسافت بیش از چهار برابر دقیق‌تر عمل کرده است.
«ارکستراتور تشخیصی» چگونه کار می‌کند؟
برخلاف مدل‌های هوش مصنوعی که تنها بر پایه حفظیات و پاسخ‌های تک‌مرحله‌ای عمل می‌کنند، معماری MAI-DxO بسیار هوشمندانه‌تر است. مایکروسافت یک سیستم عامل یا «ارکستراتور» طراحی کرده است که مانند یک مدیر گروه، چندین مدل هوش مصنوعی مختلف (از جمله مدل‌های OpenAI, Gemini گوگل، Llama متا و Claude انتروپیک) را به کار می‌گیرد.
این سیستم یک «زنجیره مباحثه» (Chain of Debate) میان عامل‌های هوش مصنوعی ایجاد می‌کند. هر عامل مانند یک پزشک با رویکردی متفاوت، فرضیه‌ها را مطرح می‌کند، درخواست آزمایش‌های لازم را می‌دهد و اطلاعات جدید را تحلیل می‌کند. این فرآیند مباحثه و استدلال گام‌به‌گام، شباهت زیادی به روند مشورت پزشکان در دنیای واقعی دارد و به سیستم اجازه می‌دهد تا با کنار هم گذاشتن دیدگاه‌های مختلف، به یک تشخیص نهایی و دقیق دست یابد.
صرفه‌جویی در هزینه‌ها و آینده پزشکی
یکی دیگر از مزایای قابل توجه این سیستم، بهینه‌سازی هزینه‌هاست. طبق گزارش مایکروسافت، MAI-DxO با انتخاب هوشمندانه و هدفمند آزمایش‌های تشخیصی، از تجویز آزمایش‌های غیرضروری جلوگیری کرده و در نتیجه، هزینه‌های کلی فرآیند درمان را کاهش می‌دهد.
با وجود این نتایج درخشان، مایکروسافت تأکید می‌کند که این فناوری هنوز برای استفاده بالینی آماده نیست و باید مراحل دقیق آزمایش ایمنی، اعتبارسنجی بالینی و کسب تاییدیه‌های قانونی را طی کند. مصطفی سلیمان، مدیرعامل Microsoft AI، ضمن ابراز هیجان از این دستاورد، معتقد است که این سیستم قرار نیست جایگزین پزشکان شود، بلکه به عنوان یک ابزار پشتیبان قدرتمند، به آن‌ها در تصمیم‌گیری‌های پیچیده کمک خواهد کرد و بار سنگینی را از دوش نظام‌های سلامت در سراسر جهان برخواهد داشت. او پیش‌بینی می‌کند که این سیستم‌ها طی ۵ تا ۱۰ سال آینده به عملکردی تقریباً بدون خطا دست خواهند یافت.
چشم‌انداز مایکروسافت، رسیدن به «ابرهوشمندی پزشکی» است؛ جایی که هوش مصنوعی نه تنها در یک حوزه، بلکه در تمامی زمینه‌های شناختی، از توانایی انسان فراتر می‌رود و می‌تواند انقلابی در نحوه مراقبت از بیماران و مدیریت سلامت ایجاد کند.
