دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق ایالات متحده آمریکا، که پیش از این نیز اجرای قانون ممنوعیت تیکتاک را به مدت ۷۵ روز به تعویق انداخته بود، روز جمعه با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی Truth Social اعلام کرد که یک فرمان اجرایی جدید برای تمدید این مهلت به مدت ۷۵ روز دیگر امضا کرده است.
به گزارش ورج مهلت ۷۵ روزه قبلی قرار بود در آخر هفته جاری به پایان برسد. این تصمیم در حالی اتخاذ میشود که ترامپ اخیراً از اعمال تعرفههای جدید بر کالاهای وارداتی به ایالات متحده، از جمله تعرفه ۳۴ درصدی بر کالاهای چینی خبر داده است. او پیشتر گفته بود که در صورت موافقت چین با معامله تیکتاک، ممکن است این نرخ تعرفهها را کاهش دهد. با نزدیک شدن به پایان مهلت قبلی، این خود ترامپ بود که تصمیم به تمدید مهلت گرفت تا از خاموش شدن مجدد اپلیکیشن تیکتاک جلوگیری کند.
با وجود چندین پیشنهاد علنی برای خرید تیکتاک، شرکت چینی بایتدنس (ByteDance)، مالک این برنامه، تمایلی به فروش یا کاهش سهم خود در این شرکت مطابق با قانون مصوب سال گذشته نشان نداده است. پس از اعلام تمدید مهلت، بایتدنس برای اولین بار به طور عمومی در مورد مذاکرات مربوط به این معامله اظهار نظر کرد، اما جزئیاتی در مورد “مسائل کلیدی” که باید قبل از دستیابی به یک راه حل بالقوه حل شوند، ارائه نداد.
در پستی که در وبسایت تیکتاک منتشر شده، آمده است:
بایتدنس در حال مذاکره با دولت ایالات متحده در مورد یک راه حل بالقوه برای تیکتاک ایالات متحده است. هنوز توافقی نهایی نشده است و مسائل کلیدی برای حل و فصل وجود دارد. هر توافقی مشمول تأیید طبق قوانین چین خواهد بود.
اندکی بعد در روز جمعه، خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از منابع ناشناس گزارش داد که منابع کاخ سفید معتقد بودند که این هفته به توافق نزدیک شدهاند، تا اینکه دولت چین اعلام کرد بدون مذاکره در مورد تجارت و تعرفهها، این توافق را تأیید نخواهد کرد.
در حال حاضر، طرفهای علاقهمند که نامشان در گزارشها آمده است، شامل اوراکل (Oracle)، بلکاستون (Blackstone)، فرانک مککورت (Frank McCourt)، آمازون (Amazon)، اپلاوین (Applovin) و پرپلکسیتی (Perplexity) و چند شرکت دیگر هستند.
لازم به ذکر است که قانون “حفاظت از آمریکاییها در برابر برنامههای کاربردی کنترلشده توسط دشمنان خارجی” (Protecting Americans from Foreign Adversary Controlled Applications Act) که به اختصار PAFA نامیده میشود، درست قبل از مراسم تحلیف ترامپ به اجرا درآمد. در آن زمان، تیکتاک به طور داوطلبانه خدمات خود را برای یک روز متوقف کرد. همزمان، گوگل، اپل و سایر شرکتها نیز مطابق با این قانون، این برنامه و سایر برنامههای متعلق به بایتدنس را از فروشگاههای خود حذف کردند.
پس از مراسم تحلیف، ترامپ یک فرمان اجرایی امضا کرد و به دادستان کل و وزارت دادگستری دستور داد “…هیچ اقدامی برای اجرای این قانون یا اعمال مجازات علیه هیچ نهادی به دلیل عدم انطباق با این قانون انجام ندهند.” اما با وجود اینکه این قانون همچنان به قوت خود باقی بود و دیوان عالی کشور نیز درخواست تعویق آن را رد کرده بود، و با خطر میلیاردها دلار جریمه، این برنامه تقریباً یک ماه طول کشید تا پس از اطمینان از تضمینهای دادستان کل، دوباره به فروشگاههای برنامه ایالات متحده بازگردد.
تا زمانی که اطلاعات بیشتری در مورد هرگونه توافق احتمالی که واقعاً بتواند برای به تعویق انداختن قانون به شکل فعلی آن استفاده شود، منتشر نشود، احتمالاً بهتر است برنامه تیکتاک خود را بهروز نگه دارید تا در صورت ناپدید شدن مجدد آن از فهرست برنامهها، آمادگی داشته باشید.
اظهارات ترامپ در Truth Social:
دولت من سخت در حال کار بر روی یک معامله برای نجات تیکتاک بوده است و ما پیشرفت چشمگیری داشتهایم. این معامله برای اطمینان از امضای تمام مجوزهای لازم، به کار بیشتری نیاز دارد، به همین دلیل است که من یک فرمان اجرایی برای حفظ تیکتاک برای ۷۵ روز دیگر امضا میکنم. ما امیدواریم که به همکاری با حسن نیت با چین ادامه دهیم، که میدانم از تعرفههای متقابل ما (لازم برای تجارت عادلانه و متوازن بین چین و ایالات متحده آمریکا!) چندان خوشحال نیستند. این ثابت میکند که تعرفهها قدرتمندترین ابزار اقتصادی هستند و برای امنیت ملی ما بسیار مهم هستند! ما نمیخواهیم تیکتاک “خاموش” شود. ما مشتاقانه منتظر همکاری با تیکتاک و چین برای نهایی کردن این معامله هستیم. از توجه شما به این موضوع سپاسگزارم!
تصمیمات قبلی دولت ترامپ برای ممنوعیت تیکتاک با استناد به نگرانیهای مربوط به امنیت ملی و احتمال دسترسی دولت چین به دادههای کاربران آمریکایی اتخاذ شده بود. این نگرانیها عمدتاً بر اساس قوانین امنیت ملی چین است که شرکتها را ملزم به همکاری با سازمانهای اطلاعاتی این کشور میکند. بایتدنس بارها این اتهامات را رد کرده و تأکید کرده است که دادههای کاربران آمریکایی در سرورهای واقع در ایالات متحده و سنگاپور ذخیره میشوند و دسترسی دولت چین به آنها وجود ندارد.
با این حال، دولت ایالات متحده همچنان بر این باور است که این خطرات بالقوه وجود دارد و به همین دلیل، تلاشهایی برای فروش بخش آمریکایی تیکتاک به یک شرکت آمریکایی صورت گرفته است. در طول این مدت، چندین شرکت بزرگ فناوری و سرمایهگذاری علاقهمندی خود را برای خرید یا سهیم شدن در تیکتاک نشان دادهاند.
تمدیدهای مکرر مهلت ممنوعیت نشاندهنده پیچیدگی مذاکرات و وجود موانع قانونی و سیاسی در این مسیر است. از یک سو، دولت ایالات متحده بر لزوم رفع نگرانیهای امنیتی تأکید دارد و از سوی دیگر، دولت چین با هرگونه فروش اجباری یا انتقال فناوری کلیدی این شرکت به شدت مخالف است. قانون امنیت ملی چین نیز به دولت این کشور اجازه میدهد تا در مورد صادرات فناوریهای خاص، از جمله الگوریتمهای مورد استفاده در تیکتاک، تصمیمگیری کند.
این وضعیت نه تنها برای میلیونها کاربر تیکتاک در ایالات متحده که از این پلتفرم برای سرگرمی، آموزش و کسبوکار استفاده میکنند، بلکه برای خود شرکت بایتدنس و شرکتهای علاقهمند به خرید آن نیز ابهامات زیادی ایجاد کرده است. آینده تیکتاک در ایالات متحده همچنان نامشخص است و به نظر میرسد که این موضوع همچنان یکی از چالشهای مهم در روابط بین ایالات متحده و چین خواهد بود.