هر آنچه که از ChatGPT باید بدانید

در این چند هفته اخیر تقریباً همه ما یکبار کلمه ChatGPT به گوشمان خورده است. به طور کلی هم می‌دانیم که یک چت‌بات مبتنی بر هوش مصنوعی است که می‌توانیم در زمینه‌های مختلف از آن سؤال بپرسیم و آن هم مانند یک انسان به ما پاسخ بدهد. در این مقاله سعی داریم هر آنچه که از هوش مصنوعی ChatGPT باید بدانید با شما در میان بگذاریم، بیشتر با این فناوری آشنا شویم، بدانیم چگونه کار می‌کند و تأثیر آن بر آینده هوش مصنوعی چطور خواهد بود.

نکات کلیدی

مدارس و دانشگاه‌ها، اتاق‌های هیئت مدیره شرکت‌ها و رسانه‌های اجتماعی مختلف با رونمایی ChatGPT، ربات هوش مصنوعی طراحی شده توسط استارت‌آپ OpenAI، به تکاپو افتاده‌اند.
این ابزار می‌تواند ورودی‌های متنی را از کاربران بگیرد و پاسخ‌های انسان‌گونه‌ای ارائه بدهد؛ از شعرسرایی به سبک ویلیام شکسپیر تا توصیه‌هایی در مورد اینکه برای جشن تولد کودک چه باید کرد.
همچنین باعث درگیری شدید بین گوگل و مایکروسافت، دو شرکت بزرگ فناوری جهان شده است.

وقتی برای اولین بار از ChatGPT پرسیدم که خود را توصیف کند این ربات چت این طور به من پاسخ داد: «ChatGPT یک ربات چت مبتنی بر هوش مصنوعی است که توسط OpenAI و بر اساس مدل زبانی GPT (Generative Pretrained Transformer: مبدل از پیش‌آموزش‌دهی شده) طراحی شده است. این ربات از تکنیک‌های یادگیری عمیق برای تولید پاسخ‌های انسان-مانند به ورودی‌های متنی در قالب یک گفتگو استفاده می‌کند.»

این ابزار در حال حاضر به سرتیتر مهم خبرها و تاپیک اصلی گفتگو تبدیل شده است. در مدارس و دانشگاه‌ها، اتاق‌های هیئت مدیره شرکت‌های بزرگ از جمله غول‌های بزرگ نفت، بانک‌ها گرفته تا حتی کمپانی‌هایی مثل Caterpillar در مورد آن به بحث و گفتگو می‌پردازند.

معرفی این فناوری حتی باعث ایجاد نگرانی‌هایی در مورد سوءاستفاده‌های احتمالی شده است. در کلاس‌ها، دانش‌آموزان از ChatGPT برای طراحی مقاله‌هایشان و پاسخ به تکالیف خود استفاده می‌کنند؛ در این میان هکرها نیز برای نوشتن کدهای مخرب و بدافزارها آن را آزمایش می‌کنند.

بنابراین ChatGPT دقیقاً چیست؟ در اینجا یک راهنمای ساده در مورد هر آنچه که از ChatGPT باید بدانید، آورده‌ایم تا شما هم با این چت‌بات محبوب هوش مصنوعی آشنا شوید.

ChatGPT چیست؟

ChatGPT یک ربات چت مبتنی بر هوش مصنوعی است که توسط استارت‌آپ OpenAI مستقر در سانفرانسیسکو ایالات متحده آمریکا توسعه یافته است. OpenAI در سال 2015 با همکاری ایلان ماسک و سام آلتمن و نیز با پشتیبانی سرمایه‌گذاران مشهوری همچون کمپانی مایکروسافت تأسیس شد.

ChatGPT یکی از چندین نمونه هوش مصنوعی تولیدگر (Generative) می‌باشد. این‌ها ابزارهایی هستند که به کاربران اجازه می‌دهند پیام‌های نوشتاری را به آنها داده و متن یا تصاویر و ویدئوهایی در قالب پاسخ‌های انسان‌گونه که توسط هوش مصنوعی تولید شده، دریافت کنند.

در نمونه‌های قبلی مانند Dall-E، یک برنامه متن به تصویر از OpenAI، به دلیل ارائه تصاویر واقعی و انتزاعی مطابق با توصیفات متنی داده شده، توجه بسیاری از افراد را به خود جلب کرده بود.

همچنین Lensa نیز اپلیکیشنی مبتنی بر پروژه منبع باز هوش مصنوعی Stable Diffusion بوده که می‌تواند سلفی‌های افراد را با الهام گرفتن از هر چیزی، از منابع علمی تخیلی گرفته تا انیمیشن‌ها به تصاویری هنری و خیره‌کننده تبدیل کند.

در مورد ChatGPT اما، هوش مصنوعی به کار رفته به صورت یک ابزار مبتنی بر متن عمل می‌کند که می‌تواند به درخواست و پرسش‌های کاربران، پاسخ‌های متنی انسان‌گونه‌ای ارائه بدهد. این پاسخ‌ها در طیف نسبتاً بزرگی ارائه می‌شود و از شعرسرایی به سبک ویلیام شکسپیر گرفته تا توصیه‌هایی در مورد اینکه برای جشن تولد یک کودک چه باید کرد، پراکنش دارد.

چه چیزی ChatGPT را خاص می‌کند؟

ChatGPT توسط یک مدل زبانی بزرگ (LLM) پشتیبانی می‌شود؛ به این معنی که برای درک زبان انسان و نیز ایجاد پاسخ‌هایی بر اساس مجموعه‌های بزرگ داده برنامه‌ریزی شده است. مدل LLM ابزار ChatGPT، با نام GPT 3.5 ارائه شده است و از مدل زبانی GPT-3 کمپانی OpenAI ارتقا یافته است. GPT-3 با دارا بودن 175 میلیارد پارامتر مختلف، یکی از بزرگترین و قدرتمندترین مدل‌های هوش مصنوعی پردازش زبان تا به امروز می‌باشد.

اما چیزی که ChatGPT را بسیار چشمگیر می‌کند، توانایی آن برای تولید پاسخ های انسان مانند است که به لطف حجم عظیمی از داده‌هایی می‌باشد که روی آن آموزش داده شده است. جفری وانگ، مدیر ارشد نوآوری جهانی در شرکت خدمات حرفه‌ای EY، به خبرگزاری CNBC گفت: «آنچه هیجان‌انگیز است این است که پاسخ‌ها بیشتر و بیشتر شبیه انسان هستند، بنابراین آنچه که می‌بینید کارهایی است که قبلاً فکر نمی‌کردیم رایانه‌ها بتوانند انجام دهند.»

یکی دیگر از مواردی که ChatGPT را متمایز می‌کند، توانایی آن در ثبت و نگهداری متن از پیام‌های قبلی کاربران در یک رشته و استفاده از آن برای شکل‌دهی پاسخ‌های بعدی در مکالمه است.

چرا ChatGPT محبوب شده است؟

هیچ برنامه هوش مصنوعی مولدی تا به امروز نتوانسته است به اندازه ChatGPT محبوب شود. این ابزار به موضوع میم‌های بی‌شماری تبدیل شده و ماه گذشته تقریباً در تمام مجامع جهانی مهم راجع به آن صحبت شده است. غول فناوری چینی Baidu نیز نسخه اختصاصی خود را از این ابزار با نام Ernie Bot ساخته است.

بر اساس توئیتی از آلتمن در 5 دسامبر، چت‌بات ChatGPT تنها پنج روز پس از انتشار، 1 میلیون نام‌نویسی کاربر داشته است. طبق یادداشتی از UBS که دو هفته پیش منتشر شد، ChatGPT تا ماه ژانویه؛ یعنی، فقط 2 ماه پس از عرضه‌اش توانست به تعداد خیره‌کننده 100 میلیون کاربر فعال ماهانه دست پیدا کند که از این حیث آن را به سریع‌ترین اپلیکیشن رشد کاربر در تاریخ تبدیل کرده است. برای آنکه بهتر برایتان جا بیفتد باید بگویم تیک تاک و اینستاگرام هر کدام به ترتیب 9 ماه و دو سال و نیم زمان لازم داشتند تا به 100 میلیون کاربر فعال ماهانه دست پیدا کنند.

بر اساس داده‌‌های Similarweb، تاریخ 31 ژانویه، بزرگترین روز برای ChatGPT بوده است؛ چرا که در آن روز آمار بازدید از وبسایت آنها به رقم باورنکردنی 28 میلیون رسیده بود که نسبت به یک ماه قبل 165 درصد افزایش داشته است.

یکی از دلایل محبوبیت ChatGPT در دسترس بودن آن است. این سرویس از طریق وبسایت OpenAI برای هر فردی قابل استفاده است و کاربردهای بالقوه آن از تکالیف مدرسه تا خلاصه‌هایی برای پرونده‌های حقوقی را شامل می‌شود.

به گفته وانگ، زمان‌بندی هم نقش مهمی را در خلق این ابزار بازی کرده است:

هنگامی که از همه‌گیری‌ها بیرون می‌آییم، معمولاً این انفجار خلاقیت‌ها را می‌بینید. بزرگترین مثال آن هم بعد از طاعون سیاه [در اواخر قرون وسطی] است که دوره رنسانس، این انفجار خلاقیت، در سراسر جهان اتفاق افتاد.
وانگ

چرا ChatGPT باعث تقابل میان غول‌های فناوری شده است؟

مایکروسافت در حال سرمایه‌گذاری میلیاردها دلار بر روی OpenAI، خالق ChatGPT، می‌باشد. در اواخر ژانویه، این غول فناوری آمریکایی از یک قرارداد سرمایه‌گذاری چند سالهٔ چند میلیارد دلاری با OpenAI خبر داد.

مایکروسافت از ارائه مبلغ دقیق سرمایه‌گذاری‌اش بر روی OpenAI خودداری کرد اما گزارشی از Semafor نشان می‌دهد که ردموندی‌ها در حال مذاکره برای سرمایه‌گذاری 10 میلیارد دلاری ذر این شرکت می‌باشند. مایکروسافت پیش از این یک میلیارد دلار در OpenAI سرمایه‌گذاری کرده بود.

روز سه‌شنبه هفته گذشته، مایکروسافت یک رویداد مطبوعاتی برگزار کرد و ضمن آن از بروزرسانی‌های جدید مبتنی بر هوش مصنوعی موتور جستجو Bing و مرورگر Edge خود رونمایی کرد. آلتمن تأیید کرد که مایکروسافت برخی از فناوری‌های مربوط به مدل زبانی OpenAI در نسخه GPT-3.5 را در بینگ گنجانده است.

تنها یک روز از رویداد مایکروسافت گذشته بود که گوگل با معرفی هوش مصنوعی اختصاصی خود تحت عنوان Bard AI پاسخ خود را به ChatGPT داد. این شرکت قصد دارد در هفته‌های آینده، هوش مصنوعی بارد را در موتور جستجو گوگل به کار ببرد.

ChatGPT یک تهدید بزرگ برای مهم‌ترین بخش درآمدهای گوگل؛ یعنی، سرچ و جستجو در وب به شمار می‌رود؛ زیرا، کاربران برای پرسش‌های مهم خود می‌توانند به ChatGPT اعتماد کنند و دیگر نیازی به جستجو در فضای وب نخواهند داشت.

هر چند گوگل خیلی پیش‌تر وارد بازی هوش مصنوعی گفتگو محور شده بود. آنها با راه‌اندازی مدل زبانی بزرگ خود با نام Lamda در سال 2021 به صورت جدی در این حوزه قدم گذاشته بودند. البته این مدل زبانی هیچگاه به مرحله عرضه و انتشار عمومی در نیامد و گوگل از تبدیل آن به یک محصول مصرفی غافل شد. این بار امیدوار است که با Bard بتواند آن غفلت را جبران کند.

ChatGPT تا چه اندازه خوب است؟

ChatGPT محدودیت‌هایی دارد و پاسخ‌های این چت بات گاهی ممکن است دارای خطا و نادرستی‌هایی باشد. به عنوان مثال، ممکن است نام‌ها و کتاب‌های تاریخی را به صورت ساختگی از خود معرفی کند که اصلاً وجود خارجی ندارند، یا حتی نتواند برخی مسائل ریاضی را حل کند.

ویل ویلیامز، معاون یادگیری ماشین (Machine learning) در استارت‌آپ انگلیسی Speechmatics، به CNBC گفت: «جنبه‌های باز این مدل‌ها یک شمشیر دو لبه است. از یک طرف، سطح بالایی از انعطاف‌پذیری و سیالیت در تعاملات وجود دارد و ایجاد یک مکالمه جذاب تقریباً در مورد هر موضوعی امکان‌پذیر است. از طرف دیگر، شما هرگز به درستی نمی‌دانید که چه زمانی این مدل با واقعیت ارتباط برقرار می‌کند و یا با اعتماد به نفس بیش از حد خودش صرفاً توهم می‌زند.»

دانش موجود در ChatGPT هنوز به داده‌های سال 2021 محدود است اما این امکان وجود دارد که با گذشت زمان پیشرفت پیدا کرده و بهبود پیدا کند. در آینده، انتظار می‌رود که ChatGPT پیشروی سیستم‌های هوش مصنوعی بسیار پیشرفته‌تری باشد.

در حال حاضر، کارشناسان می‌گویند هوش مصنوعی مولد هنوز قادر به دستیابی به هوش «عمومی یا کلی» شبیه انسان نیست.

هوش عمومی مصنوعی (AGI) اغلب به عنوان جام مقدس جامعه هوش مصنوعی در نظر گرفته می‌شود. این اصطلاح بیشتر به توانایی یک عملگر هوش مصنوعی برای درک یا یادگیری هر کار مبتنی بر تفکری که یک انسان می‌تواند آن را انجام بدهد، اشاره دارد.

بسیاری از شرکت‌ها، از OpenAI گرفته تا DeepMind گوگل امیدوارند که به آن دست یابند. هم‌اکنون امکانات و توانمندی‌های GPT-3 هیجان و تکاپو کاربران و اهالی فناوری را در مورد نسل بعدی LLM کمپانی OpenAI؛ یعنی، GPT-4 بسیار زیاد کرده است.

آلتمن در آخرین مصاحبه خود سعی داشته است انتظارات مردم را از GPT-4 پایین بیاورد و اظهار داشت که مردم “تلاش می‌کنند که ناامید شوند”.

به هر حال، شور و هیجانی که امروزه نسبت به هوش مصنوعی در جهان آغاز شده، این نوآوری را به سطح جدیدی از تکامل و مصرفی‌تر شدن نزدیک می‌کند. باید صبر کرد و منتظر بود تا زمان نتیجه را مشخص کند.